Zabawy z dzieckiem w domu w atrakcyjny sposób wypełniają wolny czas, pozwalają na bycie razem. Zabawy z dzieckiem w domu mogą być bardzo różne: szalone, kreatywne, edukacyjne, odkrywcze, awangardowe i klasyczne, aktywizujące i wyciszające. Najważniejsze, by były atrakcyjne i absorbujące dla dziecka.

Zabawy są  sposobem oswajania się dzieci z trudnymi sytuacjami i kształtowania ważnych umiejętności. Ma to najczęściej miejsce w trakcie zabaw tematycznych np. choroba i leczenie,  szkoła czy podróże. Podejmowanie takich zabaw ma bezpośredni związek z tym, czego dzieci doznają i co przeżywają. Kiedy są zdrowe, rzadko inicjują takie zabawy, ale w czasie epidemii grypy lub po przebytej chorobie leczą swoje zabawki pokazując to, czego same doświadczyły. Wszystko to „przerabiają” podczas zabawy, aby oswoić się z chorobą i dobrze przygotować się do podobnej sytuacji.

Wartość zabawy oceniają licznie pedagodzy i psycholodzy. Jest to temat wielu konferencji i rozważań. „Naturalne skłonności dziecka do zabawy powinny być wykorzystywane w organizowaniu różnorodnych form jego działalności, tak przemyślanych przez wychowawców, by rzeczywiście przyczyniały się do rozwoju ekspresji dziecka i jego uspołecznienia. (…) Aktywność dlatego  przejawia się w postaci zabawy, że jest to najbardziej dostępny dla dziecka sposób poznawania rzeczywistości, odtwarzania faktów i sytuacji, które dziecko na co dzień przeżywa.”[1]

Dzięki zabawie dziecko opanowuje umiejętności niezbędne do życia oraz odkrywa wzorce zachowań panujące w świecie, w którym się urodziło, a który tak trudno jest rozszyfrować (…). Dzięki zabawie rozwiązuje własne problemy emocjonalne i zdobywa umiejętność panowania nad prymitywnymi uczuciami; staje się w coraz większym stopniu istotą społeczną oraz odnajduje właściwe dla siebie miejsce we wspólnocie”. [2]

Warto ten trudny dla nas czas spożytkować podczas zabawy z dzieckiem. Oto kilka propozycji dla rodziców.

Zabawa: „Zrób to sam”

Możecie robić wycinanki z kolorowego papieru, gazet i wielu innych rzeczy, które są w domu (np. makaron będzie idealny na biżuterię, a papierowe talerzyki czy opakowania po jajkach mogą zamienić się w stworki, kartonowe pudełka w domki, autka, robota i co jeszcze tylko wyobraźnia Wam podpowie.

Zabawa: „Worek skarbów”

Odgadywanie nazw różnych przedmiotów schowanych w worku za pomocą dotyku.

Zabawa: ,,Wspólne czytanie”

Zachęcamy do czytania książek połączonego z zadawaniem pytań i udzielaniem przez dziecko krótkich odpowiedzi. Dzięki czytaniu dziecko poszerza swoje słownictwo, a odpowiadając na pytania uczy się budowania dłuższych wypowiedzi.

Zabawa: „Raz, dwa, trzy, Baba-Jaga patrzy”

Tę zabawę znają wszyscy. Jej zasady są proste, a każdej rundzie towarzyszą emocje i salwy śmiechu. Jeden z uczestników zabawy stoi odwrócony tyłem lub z zasłoniętymi oczami. Kiedy mówi: „Raz, dwa, trzy, Baba Jaga patrzy”, gracze biegną w jego kierunku (Baba Jaga stoi w pewnej odległości). Gdy skończy wypowiadać swoją kwestię, odkrywa oczy lub się odwraca, gracze nieruchomieją. Nikt – oprócz Baby Jagi – nie może się poruszyć, mówić ani śmiać, choć „wiedźma” robi co może, by kogoś zdekoncentrować i rozbawić. Kto się poruszy lub zaśmieje, wraca na linię startu. Po chwili cykl się powtarza. Celem jest dotarcie do Baby Jagi, gdy ta nie patrzy – i dotknięcie jej. Zwycięzca oczywiście zajmuje jej miejsce.

Zabawa: ,,Chowany”

Tej aktywności nie trzeba nikomu przedstawiać, ponieważ jest stara jak świat. To doskonały pomysł na zabawy dla dzieci w domu, nawet jeśli rodzicom wydaje się, że w obrębie mieszkania nie ma żadnych skrytek i zakamarków. Dzieci z odnalezieniem ich nie będą miały żadnych problemów.

Zabawa: ,,Tor przeszkód”

Jak zorganizować tor przeszkód? Wystarczy ustawić kilka przedmiotów tak, by dziecko, pokonując trasę, musiało się trochę pogimnastykować. Mały stolik, pod którym trzeba przejść, duży karton, który trzeba pokonać czy poduszka, którą trzeba przeskoczyć, powinny załatwić sprawę.

Zabawa: ,,Podchody”

Wprawdzie fantazję w tym przypadku nieco ograniczają warunki lokalowe, ale to się może udać. Wystarczy – zostawiając kartki ze strzałkami – kierować dziecko w różne części domu. W tajemniczych, oznakowanych miejscach, powinny znajdować się zadania, zagadki czy fanty.

Zabawa: ,,Bitwa na kulki”

Wystarczy stare gazety czy broszurki reklamowe pognieść i uformować w kule. Zabawę czas zacząć. Można bić się na kulki, ale i zrobić zawody – kto przerzuci więcej kul na stronę przeciwnika. Można też, dla ostudzenia emocji, próbować trafić papierową kulą do celu, na przykład do kosza czy pudła.

Zabawa: ,,Lustro”

Lustro lub jak kto woli – papugowanie, jest przykładem zabawy z dzieckiem, którą polubią nie tylko starszaki, ale i najmłodsze dzieci. Dwie osoby stają naprzeciwko siebie, jedna naśladuje drugą. W zależności od tego, czy dziecko powinno się wyciszyć, czy też w zabawnej atmosferze spożytkować nadmiar energii, można robić głupie miny i śmieszne gesty lub przysiady, skłony. Warto pamiętać o możliwościach i umiejętnościach dziecka.

Zabawa: ,,Zgaduj zgadula”

Do torebki należy  włożyć różne małe przedmioty, które mają dość charakterystyczne kształty, fakturę, smak czy zapach. Dziecko – nie zaglądając do wnętrza – losuje fanty i zgaduje, co to jest. Co to może być? Muszla, marchewka, długopis, sucha fasola, cukierek, małe autko. Wystarczy się rozejrzeć – możliwości jest wiele.

Zabawa: ,,Ciepło-zimno”

Ta zabawa to klasyk. Wystarczy ukryć w pokoju przedmiot i kierować dzieckiem tak, by go odnalazło. Wskazówkami są hasła „ciepło” i „zimno”. Gdy mały poszukiwacz zbliża się bądź oddala od kryjówki, trzeba stopniować temperaturę: „ciepło”, „cieplej”, 'zimno”, „mróz”. W tej zabawie nie mniej ważne niż emocje jest bezpieczeństwo. Warto rozejrzeć się po pokoju i usunąć przedmioty, które mogłyby być niebezpieczne dla dziecka, które porusza się, nie patrząc pod nogi.

Bardzo fajną formą zabawy jest angażowanie dziecka w obowiązki domowe

Wspólne sprzątanie, gotowanie, wieszanie prania, opróżnianie zmywarki, wycieranie kurzy, segregowanie śmieci, zajęcia kulinarne: ugniatanie ciasta, pomoc w przygotowaniu kanapek itp., mycie naczyń gąbką – pozwolą dziecku zdobyć nowe umiejętności, a członkom rodziny – zacieśnić więzi rodzinne.

                                                                                           Opracowały:

Ewelina Narwojsz

Renata Hływa

Źródło:

[1] B. Stankiewicz, „Zabawy twórcze i widowiska lalkowe w wychowaniu przedszkolnym”, Warszawa, 1972, s.13

[2]  C. Lee, „Wzrastanie i rozwój dziecka”, Warszawa, 1997, s. 62

Zabawy proponowane wg K. Wlaźnik

E. Gruszczyk -Kolczyńska, E. Zielińska, „Jak przebiega proces uczenia się dzieci w różnych obszarach działalności przedszkola?” w „Wspomaganie rozwoju umysłowego czterolatków i pięciolatków. Książka dla rodziców, terapeutów i nauczycieli przedszkola”, WSiP, Warszawa, 2004.