Dzieci – słońce i radość
Dzieci – najdroższy skarb.
K. I. Gałczyński
Rys historyczny
W listopadzie 1949 r. Światowa Federacja Kobiet Demokratycznych zainicjowała 1 czerwca jako Międzynarodowy Dzień Dziecka, który miał być świętem ochrony dzieci przed wojną, krzywdą i głodem. Obecnie Dzień Dziecka znany jest już tylko w Polsce, Czechach, Słowacji, Rosji i krajach bałtyckich.
Pozostałe kraje świata świętują Dzień Praw Dziecka 20 listopada, w rocznicę uchwalenia Deklaracji Praw Dziecka (w 1959 r.) oraz Konwencji o Prawach Dziecka (w 1989 r.). Konkurencyjne święto zaproponowała w 1954 r. Organizacja Narodów Zjednoczonych. Zgromadzenie Ogólne ONZ zaleciło wszystkim państwom organizowanie obchodów Powszechnego Dnia Dziecka i zaapelowało, aby wykorzystać te obchody do propagowania idei braterstwa i zrozumienia pomiędzy dziećmi całego świata oraz do promowania działań na rzecz ich pomyślnego rozwoju. Zgromadzenie Ogólne w swojej rezolucji orzekło także, że każde państwo może organizować własne obchody w dniu, który uzna za właściwy. Tak, jak różne są daty obchodzenia Dnia Dziecka, różne są również zwyczaje z nim związane.
We Francji 6 stycznia świętuje się Dzień Rodziny. Rodzice i dzieci zasiadają wówczas do uroczystej kolacji, podczas której jedzą ciasto z wróżbami.
W Japonii Dzień Dziecka ma długą tradycję i obchodzony jest 5 maja – choć świętują wówczas tylko chłopcy. Z tej okazji ojcowie z synami wieszają na długich masztach flagi w kształcie karpia (jako symbolu siły i odwagi) i przymocowują je na drzwiach. I tak zobaczymy całe rodziny karpi: na samym szczycie proporzec, potem karpia – tatę, karpia – mamę oraz małe karpie, przy czym liczba ich uzależniona jest od ilości dzieci w danym domu. Dziewczynki mają swój dzień 3 marca, kiedy to przygotowują wystawy lalek w tradycyjnych strojach i piją specjalny napój ryżowy. Z okazji Dnia Dziecka obdarowuje się też japońskie dzieci balonikami. Niektóre otrzymują ich tak wiele, że trudno je dojrzeć pod balonowym bukietem.
W Turcji Dzień Dziecka obchodzony jest 23 kwietnia. Dzieci ubrane w stroje narodowe tańczą, śpiewają i puszczają latawce.
W Niemczech Dzień Dziecka obchodzony jest dwa razy w roku. W czasie zimnej wojny, w krajach RFN dzień ten przypadał na 20 września i był nazywany „Uniwersalnym Dniem Dzieci” (Weltkindertag). W NRD był to 1 czerwca i nosił on nazwę „Międzynarodowego Dnia Dziecka”. Po zjednoczeniu Niemiec w 1990 roku, oficjalnie dzień dziecka to 20 września, jednak wiele osób z nowych krajów związkowych nie godzi się z tym. Święto to obchodzi się więc 1 czerwca. Według niemieckiej tradycji Dzień Dziecka ma na celu zwrócenie uwagi na prawa i potrzeby dzieci. W wielu niemieckich miastach odbywają się duże imprezy, podczas których dzieci znajdują się w centrum uwagi.
Oficjalnie Dzień Dziecka w Anglii (podobnie jak w Hiszpanii) jest świętem ruchomym, obchodzonym w drugą niedzielę maja. W 2022 r. była to niedziela 8 maja. Święto to nie ma jednak tak hucznego charakteru jak w Polsce. Wspomina się może o nim w mediach, ale nie celebruje w żaden szczególny sposób.
W Meksyku Dzień Dziecka („Día Del Niño”) obchodzony jest 30 kwietnia. W ten dzień (lub najbliższy dzień powszedni, jeśli wypada weekend) nauczyciele w szkołach organizują atrakcje dla dzieci, w tym m.in.: gry integracyjne, koncerty muzyczne i wspólne jedzenie. Często dzieci robią i łamią piniaty. W niektórych szkołach lekcje są zawieszone na cały dzień. Niektóre rodziny również spędzają dzień z dziećmi. W parkach i ośrodkach sportowych organizowane są specjalne zajęcia dla dzieci. Czasami dzieci otrzymują prezenty od swoich rodzin.
Globalnie coraz więcej uwagi skupia się na prawach dzieci. Organizacje międzynarodowe dążą do tego, aby każde dziecko mogło uczęszczać do szkoły i aby mogło kształcić się w szkołach (są kraje, w których jest problem z edukacją dziewczynek). Ważne jest także wdrażanie polityk dotyczących promowania pokoju, szacunku i troski o środowisko. Powszechny Dzień Dziecka to nie tylko dzień uczczenia dzieci takimi, jakimi są, ale także uświadamianie dzieciom na całym świecie swoich praw. Są dzieci, które doświadczyły przemocy w formie nadużyć, wyzysku i dyskryminacji. W niektórych krajach dzieci są wykorzystywane jako robotnicy, są ofiarami konfliktów zbrojnych, żyją na ulicach, cierpią z powodu prześladowań religijnych, mniejszościowych i innych. Kwestiami tymi zajmuje się m.in. UNICEF.
Międzynarodowy Dzień Dziecka w Polsce
W Polsce, podobnie jak w innych krajach socjalistycznych, Dzień Dziecka obchodzony jest 1 czerwca. Od 1952 r. jest to święto stałe. Jako ciekawostkę warto wspomnieć, iż tego dnia w Warszawie odbywają się obrady Sejmu Dzieci i Młodzieży (Sejm Dim, SDiM), akcja propagująca od 1994 r. parlamentaryzm wśród młodzieży, aktualnie szkół podstawowych i szkół ponadpodstawowych. Kadencja posłów trwa jeden rok, a jedyna sesja w roku odbywa się 1 czerwca w Dzień Dziecka. Sejm DiM składa się, tak jak Sejm RP, z 460 posłów. Każde z 16 województw otrzymuje liczbę mandatów proporcjonalną do liczby uczniów w szkołach podstawowych i szkołach średnich w danym województwie.
W tym dniu w placówkach oświatowych, i nie tylko, organizowanych jest wiele atrakcyjnych zabaw dla dzieci.
Oto jak w tym szczególnym dniu bawiły się nasze „jeżyki”:
